Etiquette bij een uitvaart

Hield men zich in vroeger tijden vooral aan vaste regels bij een uitvaart, in deze tijd van individualisering wordt er nogal eens van afgeweken. Zowel door de familie van de overledene als door de genodigden. Om ongemakkelijke situaties te voorkomen is duidelijkheid nodig. Niet alleen voor jezelf, maar ook om anderen niet in verlegenheid te brengen. Bij het ontbreken van duidelijkheid is het niet gek om te vragen wat gewenst of niet gewenst is. Het ligt aan uw relatie met de betrokkenen aan wie u dat doet. Op de uitvaart zelf kan men daarvoor de uitvaartverzorger aanspreken.

Kennisgeving van het overlijden

Natuurlijk worden de directe familie en de intieme vrienden zo snel mogelijk op de hoogte gebracht van het overlijden door middel van een telefoontje of een persoonlijk bericht.

Zolang er geen rouwkaarten zijn verstuurd en ontvangen, of een advertentie is geplaatst, is het niet de bedoeling om via social media uw medeleven te betuigen. Als buitenstaander op deze manier melding maken van het overlijden, al is dat door middel van een enkel woord van medeleven, is ongepast. Wacht tot de familie zelf een bericht op social media plaatst.

Regels bij het opstellen van het overlijdensbericht

Ook als men zelf de rouwkaart wil ontwerpen en maken is het heel verstandig om de tekst door te nemen met de uitvaartverzorger. Verkeerd taalgebruik of storende fouten worden door de tijdsdruk gemakkelijk over het hoofd gezien. En ook hier is duidelijkheid weer heel belangrijk. Staat alle informatie erop?
Er wordt steeds minder gekozen om de enveloppen zelf te schrijven, hoewel dat natuurlijk het meest persoonlijk is. Het printen van etiketten geeft de rouwkaart een zakelijk uiterlijk, maar heeft als voordeel dat de adressen goed te lezen zijn.

De tekst van de advertentie hoeft niet exact dezelfde te zijn als van de rouwkaart. Een advertentie in de krant is algemeen bedoeld. Zet daar nooit een eigen adres in, maar maak gebruik van het adres van het uitvaartbedrijf. Wees duidelijk of er een mogelijkheid is om persoonlijk afscheid te nemen van de overledene of niet.

Het ontvangen van een rouwkaart

Heeft u een rouwkaart ontvangen, reageer dan met een handgeschreven kaart of een briefje. Dit hoeft echt geen lang verhaal te worden, enkele woorden van medeleven zijn voldoende. Er wordt steeds vaker gekozen voor kaarten via social media of e-mail. Toch is dit erg jammer. Het kan heel troostend zijn om in de tijd na de uitvaart kaarten en briefjes nog eens na te lezen en de lieve woorden te delen met familie. Kunt u niet bij de uitvaart aanwezig zijn, schrijf dit dan zonder uit te weiden en geef eventueel aan dat u binnenkort graag een keertje langskomt.

De uitvaart

Gaat u wel naar de uitvaart toe, wees dan alert op eventuele aanwijzingen betreffende kleding op de kaart. Als iedereen wordt verzocht om in het wit te verschijnen en u komt in een zwarte of grijze outfit, dan is dat heel ongemakkelijk. Staat er een toevoeging over bloemen? Houdt u zich daaraan.

Zijn er geen wensen betreffende kleding, kies dan voor gedekte kleuren en geen grote, opvallende dessins. T-shirts, zeker met teksten, zijn niet geschikt voor een uitvaart. Ook vrijetijdskleding als korte broeken, slippers en mouwloze topjes, ook als het hoogzomer is, is smakeloos en getuigt van weinig respect. Opvallende sieraden kunt u op een uitvaart beter weglaten. Dat dit ook voor de familie zelf geldt, is vanzelfsprekend.

Kinderen bij de uitvaart

Wilt u een jong kind meenemen naar de plechtigheid, overleg dit dan even met iemand van de familie, of met de uitvaartverzorger. Als u weet welk bedrijf de uitvaart verzorgd, kunt u daar uw vraag stellen en krijgt u zeker antwoord. Heel jonge kinderen meenemen naar een uitvaart is niet verstandig. Het is voor hen onmogelijk om een uur stil te zitten en geen geluid te maken, de kans dat zij storen is groot. Dus ook een baby kunt u beter niet meenemen, ook als u overtuigd bent dat het wel doorslaapt. Het leidt de degenen die in uw buurt zitten af en elk geluidje is storend.

Kinderen vanaf een jaar of vijf kunnen eventueel meegenomen worden. U kent uw kind het beste en weet of u kunt verwachten of het zich netjes gedraagt. Als u twijfelt, doe het dan niet. Leg van tevoren goed uit wat er gaat gebeuren en wat er van het kind verwacht wordt. Ga strategisch zitten, zodat u ongemerkt de zaal kunt verlaten als het niet lukt om het kind stil te houden.

Als u een boeket bloemen meeneemt naar de uitvaart, kunt u dit aan de uitvaartverzorger geven, deze legt het voor u neer. Wilt het graag zelf doen, vraag dan aan de uitvaartverzorger waar u het neer mag leggen en zorg ervoor dat bloemen altijd naar de aanwezigen gericht zijn. Anders kijkt men tegen de bloemstelen aan en dat staat minder fraai. Leg uw boeket nooit op de kist, deze plek is echt uitsluitend voor de naaste familie en er is over nagedacht wat erop geplaatst wordt.

Mocht uw relatie met de overledene zo zijn dat u graag wilt spreken, laat dit dan voor de plechtigheid even weten aan de uitvaartverzorger. Deze zal u direct kunnen vertellen of er tijd voor is, en of de familie daar ruimte voor heeft gepland. Nog beter is natuurlijk dat u in de dagen voor de uitvaart aan de familie vraagt of het op prijs gesteld wordt. Misschien is het niet de bedoeling dat er door anderen dan directe naasten gesproken wordt, dan bespaard u dat de moeite van voorbereiden en voorkomt teleurstelling.

Etiquette bij een kinderuitvaart

Bij een kinderuitvaart komen heel uiteenlopende wensen en vormen voor. Regels zijn er vrijwel niet. Er zijn ouders die het heel ingetogen willen houden, er zijn ouders die bewust kiezen voor veel kleur, of een bepaalde kleur. Juist hier is het heel belangrijk om dit te weten en om zich aan te houden. De wens van de ouders staat centraal.

Ga niet uit van aannames (het is een kind, dus ik hoef niet in het grijs of zwart), maar informeer. Breng de ouders niet in verlegenheid door het meenemen van iets waarvan u dacht dat het wel gewaardeerd zou worden, zoals bijvoorbeeld molentjes, ballonnen, engeltjes of knuffels. Haalt u deze informatie niet uit de rouwkaart of advertentie, vraag het dan na.

Etiquette bij het condoleren

Na de plechtigheid is er meestal gelegenheid om de nabestaanden te condoleren. Geef de familie even de tijd om iets te drinken en wacht tot u door de uitvaartverzorger uitgenodigd wordt. De familie stelt zich op in een rij met als eerste degene die het dichtst bij de overledene stond, dus de weduwe/weduwnaar is nummer een, dan de kinderen, kleinkinderen, daarna eventuele broers en zussen.

Tegenwoordig komt het voor dat de familie aangeeft niet in een rij te willen staan, maar zich gewoon onder de genodigden zal begeven. Alleen bij heel kleine uitvaarten is dit een prima keus. Maar zijn er meer dan ongeveer twintig belangstellenden, dan is het risico groot dat men niet iedereen zal spreken. Gesprekken lopen snel uit. Het is voor belangstellenden niet prettig om in te breken in een gesprek om even te condoleren.

Als u aan de beurt bent om de condoleren, houd dit dan kort. U bent niet de enige die de familie de hand wil schudden of omhelzen, en de familie zal lange verhalen wellicht beleefd aanhoren, maar zeker niet onthouden. Enkele welgemeende woorden zijn voldoende. Heeft u de familie gecondoleerd, dan is het niet nodig dat u bij het weggaan nogmaals de rij afgaat om een hand te geven. Zeker als het druk is, houdt dit alleen maar op. Zijn er slechts enkelen en hoeft u niet in te breken in een gesprek, dan kunt u dit wel doen.

Ook tijdens het condoleren is het niet de bedoeling dat u het geluid van uw mobiel aan heeft staan. Mocht het nodig zijn om een trilsignaal te beantwoorden, ga dan de zaal uit voor u de telefoon opneemt.

Etiquette tot de laatste minuut

Bij veel uitvaarten, vooral als het oudere mensen betreft, zijn er ontmoetingen met mensen die men lang niet gesproken heeft. Houdt er rekening mee waar u bent en zorg dat de conversaties niet te uitbundig worden. Ook bij het weggaan uit het gebouw en op de parkeerplaats is rustig gedrag gewenst. Het kan zijn dat er een volgend gezelschap aan komt dat nog afscheid moet gaan nemen.

De uitvaartverzorger is altijd de eindverantwoordelijke, ook als de familie alles zelf doet. Hij/zij is dus ook voor de belangstellenden het aanspreekpunt. Twijfelt u over iets of heeft u een vraag, stel deze op een moment dat de uitvaartverzorger even tijd voor u heeft. Deze zal u ongetwijfeld het juiste antwoord kunnen geven.