Islamitische begrafenis

Islamitische begrafenis en de Nederlandse wet

Er zijn een aantal zaken die goed uitgelegd moeten worden. Meride zet ze hier op een rij:

A. Het tijdstip van begraven:

In de Wet op de Lijkbezorging  is vastgelegd dat een begrafenis of crematie niet binnen 36 uur na het overlijden mag worden uitgevoerd. Veel mensen weten echter niet dat het mogelijk is om hiervan af te wijken. Meride kent de regel dat binnen de islam de overledene zo snel mogelijk moet worden begraven, liefst binnen 24 uur. De Meride uitvaartverzorger zal dan ook direct na de melding van het overlijden de papieren in orde maken en bij de Officier van Justitie verlof aanvragen om de begrafenis inderdaad zo snel mogelijk te mogen laten uitvoeren. In grote steden, zoals bijvoorbeeld Amsterdam, waar men regelmatig met zo’n verzoek wordt geconfronteerd, is er over het algemeen veel medewerking.

Islamitische begrafenis en de aanvraag voor vervroegd begraven

Wat er nodig is om toestemming te verkrijgen om binnen 24 uur te begraven is het volgende:

1. Een schriftelijk verzoek met handtekening
2. Verklaring van geen bezwaar via de GGD
3. Verklaring van geen bezwaar via de officier van justitie

De Meride uitvaartverzorger zal deze papieren regelen en vervolgens aangifte doen bij de Burgerlijke Stand en dan direct het verlof tot begraven ontvangen.

B. Eeuwigdurende grafrust

In Almere is een eigen islamitische begraafplaats met zo’n tweehonderd graven. Er wordt hard gewerkt aan uitbreiding hiervan. De graven worden afgekocht door families en voldoen aan de eis van eeuwigdurende grafrust. Uiteraard komt er in elk graf niet meer dan één persoon.

Maar ook verder in het land zijn er steeds meer begraafplaatsen die een gedeelte van hun grond reserveren voor islamitische graven. Op dit moment zijn het er al ruim vijftig. Dat zijn dus geen eigen begraafplaatsen, maar gemeentelijke of kerkelijke begraafplaatsen die ruimte afstaan.
Eeuwigdurende grafrust is ook hier te verkrijgen, maar alleen via huur. Het graf dient een zogenaamd eigen graf te zijn of een particulier graf, in ieder geval géén algemeen graf.
De eerste huurperiode zal twintig jaar bedragen, vervolgens kan men tot in eeuwigheid deze huur verlengen met telkens tien jaar. Elke tien jaar zal er dus betaald moeten worden en men moet tijdig aangeven dat men wil verlengen. Dit is de verantwoording van de familie of de leden van de plaatselijke moslimgemeenschap. Bij tijdige verlenging kan dit nooit geweigerd worden. In een dergelijk huurgraf wordt nooit zonder toestemming van de familie iemand erbij begraven.

Heeft er een begrafenis plaatsgevonden waarbij de overledene onbedoeld in een algemeen graf is gelegd, dan moet men zich realiseren, dat er ten eerste meer personen in begraven kunnen worden en dat het graf tien jaar na de laatste begraving geruimd gaat worden. Verlenging van huur is niet mogelijk. Indien men dat tijdig aangeeft kan op moment van ruiming de overledene alsnog in een eigen graf overgelegd worden en de huurperiode van het nieuwe, eigen graf, steeds verlengen.

De term ‘eigen graf’ wil dus niet zeggen dat men het graf koopt. Men huurt het voor een bepaalde tijd en kan de huurperiode vervolgens zo vaak verlengen als men wil.

Hoewel het steeds minder voorkomt, zijn er ook enkele begraafplaatsen waar je wel graven als eigendom kunt aanschaffen. De uitvaartverzorger kan nagaan of dit op de gewenste begraafplaats mogelijk is.

Nog een mogelijkheid wordt er geboden door een toenemend aantal ‘Natuurbegraafplaatsen’. Op deze begraafplaatsen wordt er per gekozen plek één persoon begraven en zal nooit ruiming plaatsvinden. Er is hier dus sprake van eeuwigdurende grafrust. Men kan plekken tot begraven reserveren, zodat familieleden naast elkaar komen te liggen. Er worden geen grafstenen geplaatst, het is de bedoeling dat de graven opgaan in het natuurlijke landschap. Wel mogen er stenen ter aanduiding neergelegd worden. De plek van het graf wordt ook opgetekend in een register en zal dus altijd teruggevonden kunnen worden.

Samenstelling islamitische gemeenschap

Het is Meride bekend dat er binnen de islamitische gemeenschap meerdere stromingen bestaan. De herkomst van moslims is immers zeer divers. Zo zijn er onder andere soennieten, sjiieten, ahmadi’s, alevieten. Meride weet ook dat bij de islamitische Javanen verdeeldheid bestaat met betrekking tot de voorouders. De ene groepering legt de nadruk op de geestenwereld, de andere groepering staat hier min of meer afwijzend tegenover en hangt meer de soennitische leer aan.
Hoewel de geloofsbelijdenis voor alle moslims van welke afkomst dan ook gelijk is, kunnen deze verschillende stromingen bij begrafenissen eigen rituelen hebben. Bij een melding van overlijden zal de Meride uitvaartverzorger dan ook vragen bij welke stroming of groepering de betrokkenen horen, om de begrafenis naar volle tevredenheid van de nabestaanden te kunnen regelen.

Islamitische geloofsbelijdenis ‘Er is geen god dan Allah…’

De overkoepelende overtuiging is dat Allah het leven geeft en neemt. Na de dood volgt de wederopstanding en krijgt men het eeuwige leven. Euthanasie  is dus geen keuze en ook cremeren is daarom niet aan de orde. Meride heeft ervaren dat, hoewel lang niet elke moslim met regelmaat een moskee bezoekt, de islamitische voorschriften altijd een bepalende rol bij het overlijden en de uitvaart spelen.

Islamitische begrafenis en een repatriëring naar het land van geboorte

Het aantal mensen dat na het overlijden overgebracht wordt naar het land van geboorte neemt af. Door integratie is de wens om ooit terug te keren naar het land van herkomst minder groot. De generatie die hier geboren is, voelt zich hier geworteld en wil dan ook hier zijn geliefden begraven. Maar bestaat de uitdrukkelijke wens om na het overlijden gerepatrieerd te worden, ook dan heeft Meride alle kennis en kunde in huis om dit te regelen met ruimte voor eventuele rituelen.

Rituele dodenwassing bij een Islamitische begrafenis

Meride weet dat volgens de islam het lichaam van een overledene onrein is en ritueel gewassen dient te worden. De uitvaartverzorger kan hiervoor direct een passende ruimte regelen, het zij bij een moskee, in een uitvaartcentrum of in een ziekenhuis, en zorgen dat de overledene daarheen gebracht wordt. Het wassen gebeurt in principe door familieleden, de uitvaartverzorger heeft hier geen rol in.
Wanneer er geen familieleden zijn of deze dit liever niet willen doen, dan zullen leden van de gemeenschap aangeven het over te willen nemen. Soms is er een imam aanwezig om uitleg te geven, maar dit is niet verplicht. Er zijn ook vrijwilligers die dit regelmatig doen en dus goed op de hoogte zijn van de richtlijnen en voorschriften, een imam is dan niet nodig.

Na deze rituele wassing wordt de overledene gekleed in een kaftan. Deze bestaat uit een aantal doeken van wit katoen. Met stroken van stof wordt deze kaftan aan boven- en onderzijde dichtgebonden. Daarna wordt het lichaam door vele handen en onder het gezamenlijk uitspreken van de geloofsbelijdenis in de kist gelegd, welke door de uitvaartverzorger intussen geregeld en geleverd is. Hierna volgt het Dodengebed.
Indien gewenst brengt Meride de overledene daarvoor naar een moskee. Maar met het oog op de tijd wordt dit ook vaak in een aula bij de wasruimte gedaan, dus in het ziekenhuis of in het uitvaartcentrum.

Islamitische begrafenis

Het graf dient ongebruikt te zijn en alleen voor deze overledene bestemd. Omdat veel mannen zich zullen aanbieden als drager – dit is immers een goede daad en een gebaar van respect – worden er geen dragers door Meride geregeld, tenzij men dit nadrukkelijk vraagt.

Bij het graf wordt de overledene uit de kist getild en in het graf gelegd, op de rechterzij, met het gezicht in de richting van Mekka. Het graf wordt door de aanwezige mannen dicht geschept, een kleine heuvel met eventueel wat stenen vormt de aanduiding ervan.

Aanwezigheid van vrouwen bij een islamitische begrafenis

Het ligt aan de geloofsrichting binnen de islam en aan de tradities van de verschillende stromingen of het vrouwen toegestaan is om mee te gaan naar het graf. Over het algemeen blijven vrouwen thuis of blijven wachten bij de ingang van de begraafplaats. Moslima’s uit Suriname of van de Molukken en ook Nederlandse moslima’s gaan in principe mee naar het graf.

Na de begrafenis

Hoewel men natuurlijk gebruik mag maken van de ontvangstruimte bij de begraafplaats, gebeurt dit zelden. Families gaan naar het huis van de overledene om daar samen de maaltijd te gebruiken en samen te rouwen.

De rol van Meride

Wij van Meride streven ernaar om het afscheid en de begrafenis van uw dierbare zo goed mogelijk te begeleiden. Wij begrijpen de wens om de overledene zo snel mogelijk te begraven in een eigen graf, officieel een particulier graf genoemd, met eeuwigdurende grafrust, en zullen er alles aan doen om dit voor elkaar te krijgen.
De uitvaartverzorger zal zich terughoudend opstellen en zeker niet op de voorgrond treden als dit niet nodig is. Zo goed en zo snel mogelijk regelen, duidelijke afspraken maken en tot steun op de achtergrond aanwezig zijn, dat is onze houding bij een uitvaart van onze islamitische medemens.

Voorbespreken van de begrafenis

Mochten er nog vragen zijn of speciale wensen, dan is er de mogelijkheid om een voorbespreking aan te vragen. Dit gesprek is geheel vrijblijvend en gratis. Al het besprokene kan worden vastgelegd in een wilsverklaring, zodat op het moment van overlijden alle wensen bekend zijn en er geen kostbare tijd verloren gaat.