Peter Vermeer

Peter, wat was voor jou het cruciale moment waarop je wist: ‘Dit is wat ik wil, werken in de uitvaartzorg?’

Peter Vermeer:
Als kind kwam ik al bij mensen thuis die in de uitvaart werkten en hun bedrijf aan huis hadden. Het waren vrienden van mijn ouders. Samen met hun kinderen speelde ik bij het bedrijf. Ik vond het wel interessant, begreep dat dat werk heel anders was dan wat mijn vader deed. Mijn vader was tuinder.

Het was eigenlijk vanzelfsprekend dat ook ik tuinder werd, tot het bedrijf werd verkocht, toen stond ik voor de keuze wat ik verder zou gaan doen. Ik koos voor de opleiding tot uitvaartleider om te kijken of het echt wat voor mij was. De stage was wat jij noemt ‘het cruciale moment’, de bevestiging dat dit bij mij past. Ik voelde me als een vis in het water.

In dit werk wordt je dag in, dag uit, geconfronteerd met verdriet, hoe geef je dat een plek?

Peter Vermeer:
Dat verdriet parkeer ik, natuurlijk raakt het me, maar ik ben aan het werk. Ik ben er voor de familie, daar gaat het om. Soms komt dat verdriet op een veel later moment alsnog naar boven. Dan heb ik het bijvoorbeeld over de uitvaart van een klein kindje, verschrikkelijk natuurlijk. Enige tijd later zag ik mijn eigen dochtertje heerlijk aan het schommelen, en dat is dan zo’n moment waarop dat intense verdriet alsnog binnen komt.

De balans zit hem in de dankbaarheid die ik dan ook voel, de dankbaarheid voor mijn gezin, voor mijn vrouw, voor mijn ouders die ik nog heb. Ik sta daardoor bewuster in het leven.

Denk je wel eens na over je eigen uitvaart?

Peter Vermeer:
Jazeker. Allereerst was dat een belangrijk onderwerp tijdens de opleiding. Ik heb dat toen uitvoerig besproken met de docenten. Maar ook thuis praten wij er wel eens over. Mijn vrouw weet wat ik niet en wat ik wel wil. Maar ik heb het niet uitgeschreven, mijn vrouw trouwens wel. Ik vind het niet zo nodig, zij weet het, dat is voldoende. Ik vind namelijk ook dat je niet alles moet willen regelen. Dan is er geen ruimte meer voor de familie, er moet geen dwang vanuit gaan.

Ervaar jij verschillen tussen stadmensen en mensen op het platteland in de keuzes die ze maken?

Peter Vermeer:
Nee, helemaal niet. Maar dat komt ook omdat mensen tegenwoordig overal wonen, stadmensen in dorpen en mensen van het platteland die naar de steden trekken. Wel is er soms verschil door de achtergrond van mensen, van hoogleraar tot ambachtsman. Hoogopgeleide mensen komen bij de eerste kennismaking nog wel eens wat afstandelijker over. Ik geniet er dan extra van als er toch een band ontstaat. Dit maakt het werk juist zo boeiend.

Vind jij het moeilijk om de grens tussen emotie en zakelijkheid te bewaken?

Peter Vermeer:
Nee, daar ben ik duidelijk in. Ik probeer zoveel mogelijk aan te sluiten bij de wensen van de overledene en van de familie. De familie moet zich er goed bij voelen, maar keuzes kosten nu eenmaal geld. Dus dat meedenken doe ik vooral vanuit het beschikbare budget. Het is mijn verantwoordelijkheid om mensen te beschermen tegen te hoge uitgaven.

Dat doe ik door te laten zien dat het soms ook anders kan, dat het niet persé hoeft zoals de buren het deden. Door bewustzijn te kweken, zodat ze ook andere keuzes durven maken. Vaak zit het in kleine dingen die het afscheid mooi maken, zelden in grote.

Is er weleens een verzoek gedaan dat je niet kon inwilligen?

Peter Vermeer:
Ik ga overal serieus op in, maar niet alles kan altijd. Dan probeer ik zo goed mogelijk aan te sluiten bij wat wel kan. En het geeft grote voldoening als de familie daar dan blij mee is. Weet je, vaak gaat het om erkenning van een bepaald gevoel. Het is misschien wel het belangrijkste dat die erkenning er is, ongeacht of het gevraagde kan of niet.

Wat is het meest indrukwekkende dat je hebt meegemaakt?

Peter Vermeer:
Heel verschillend. Een niet natuurlijke dood van een kind is verschrikkelijk en dus indrukwekkend. Maar een afscheid dat thuis gehouden wordt, waarbij vrienden voor koffie en broodjes zorgen, de buurman een mooi memoriam uitspreekt en men met elkaar de overledene uitzwaait, als deze door de uitvaartonderneming naar het crematorium wordt gereden, dat is ook indrukwekkend. Indrukwekkend doordat men niet is bezweken door de groepsdruk van de regio.

Heb jij een visie op de toekomst van de uitvaart?

Peter Vermeer:
Het zijn altijd golfbewegingen. Van familiebedrijven naar hele grote landelijke ondernemingen. Dan de opkomst van heel veel Zzp’ers. Nu zie je dat deze weer zoeken naar meer samenwerking, zo blijft het in beweging.
Ik zie wel dat mensen zich meer bewuster worden van wat mogelijk is.

Wat een trend is, dat zijn de natuurbegraafplaatsen. Die zijn echt in opkomst. Op vele van deze begraafplaatsen is er eeuwige grafrust, dus geen ruimingen. Dat spreekt mensen aan. Ook dat je geen onderhoud hebt aan het graf, geen steen die geplaatst moet worden. De gedachte dat je kinderen daar geen zorg over zullen hebben, is heel aantrekkelijk.

Zijn er valkuilen waar je families voor waarschuwt?

Peter Vermeer knikt:
Goed nadenken over beslissingen, alles goed in beeld brengen. Ook de kosten van begraafplaats, de steen, alles meenemen in het totaalplaatje. Maar ook dingen als: Blijven sieraden bij de overledene, of gaan ze af? Willen we een vingerafdruk? Er zijn keuzes die je niet terug kunt draaien. Ik bewaak die keuzes, stel er vragen over en kom er later nog een keer op terug.

Wat geef je de lezer van dit gesprekje mee?

Peter Vermeer:
Bedenk wat je wilt en ook wat je niet wilt. Bespreek dat, maar geef elkaar de ruimte om het uiteindelijk in te vullen.