Sonja Koster

Sonja, hoe ben jij in het uitvaartwerk terecht gekomen?

Sonja Koster:
Dat is niet van de een op de andere dag gegaan. Ik werkte al jaren bij American Express Zakenreizen. Op gegeven moment raakte ik wat uitgekeken op mijn werk voor aandeelhouders en de beurs. Mijn echtgenoot was brandweerman en tevens drager bij een begrafenisondernemer. Ook de hygiënische verzorging van overledenen deed hij daar. Hij was altijd zo enthousiast over dat werk, dat mijn belangstelling daarvoor werd gewekt. Helaas werd mijn man ernstig ziek en is hij overleden. Dat was geen goed moment voor mij om in dit vak te stappen, dat begrijp je. Maar een jaar later kreeg ik het bericht dat mijn baan zou komen te vervallen, toen heb ik het roer omgegooid, ben de opleiding voor uitvaartverzorger gaan doen en nu werk ik met grote voldoening in de uitvaart. Een vak waarin ik het echt verschil kan maken en iets voor iemand kan betekenen.

Helpt je commerciële achtergrond bij het bewaken van de grens tussen emotie en zakelijkheid?

Sonja Koster:
Wat de emotie betreft, ik ben niet iemand die met de familie meehuilt. Natuurlijk moet ik wel eens slikken als het heel dichtbij komt, maar dat houd ik voor mijzelf. En wat de zakelijke kant betreft, deze gaat mij heel natuurlijk af. Alles is bespreekbaar, het moet voor beide partijen acceptabel zijn. Zoveel mogelijk de wensen van de overledene en de nabestaanden in te vullen op een zo goed mogelijke manier.

Wat is het meest indrukwekkende moment dat je hebt meegemaakt tot dusver?

Sonja Koster:
Dat zijn er veel. Bijvoorbeeld de uitvaart van een baby’tje. Samen met een collega hebben de ruimte heel intiem aangekleed, roze kleedjes op de tafels, roze servetjes, alle medewerkers droegen iets van roze, een sjaal of blouse.

Maar ook een Boeddhistische uitvaart blijft me bij, de moeder mocht er volgens de traditie niet bij zijn. De rouwauto stopte voor de deur van haar huis, de klep werd opengemaakt en een broer van de overledene ging de woning binnen met wierook. Zo droeg hij de ziel van de overledene nog een keer door het huis. Buiten hoorde je de moeder huilen, zo hartverscheurend, dat grijpt je aan.

Zijn er bepaalde trends waar te nemen in de uitvaartwereld?

Sonja Koster knikt:
Zeker! Er wordt steeds meer voor een intieme uitvaart gekozen, ook in besloten kring. Dat kan echt heel mooi zijn. Recent nog: een mevrouw overleed op hoge leeftijd, zij dronk altijd ’s morgens om half elf een kopje koffie. Wij hebben bij haar afscheid een mooi hoekje gecreëerd in een Grand Café, de kist er neergezet, en daar heeft men met elkaar om half elf een kopje koffie gedronken. Prachtig toch?

Het wordt dus steeds persoonlijker.

Je werkt in de stad en ook op het platteland, is er een verschil te merken?

Sonja Koster:
Ik merk wel bij een aantal aspecten verschil. In de stad is de benadering wat zakelijker, men kiest ook in het algemeen vaker voor cremeren. In een dorp is de financiële kant minder belangrijk, het moet vooral goed gebeuren. De kerk speelt daar ook vaker een rol en men kiest meer voor begraven dan voor cremeren.

Je eigen uitvaart, denk je daar wel eens over na?

Sonja Koster glimlacht:
Er hoeven aan mij geen grote woorden worden gewijd, herdenk mij maar zoals ik was. Ik ben meer iemand van kleine kring. En ik wil begraven worden. Verder maakt het mij niet zoveel uit hoe of wat.

Wat doe je zoal in je vrije tijd?

Sonja Koster:
Ik hou van sporten, zoals hardlopen, van lezen en ook hou ik enorm van reizen.

Hoe zorg je ervoor dat bij een bespreking met een groot gezelschap iedereen gehoord wordt?

Sonja Koster:
Ik let heel goed op, vang signalen op, als ik merk dat iemand heel stil is, zal ik hem of haar naar instemming vragen. Wel hou ik de leiding en als het gesprek uit de hand dreigt te lopen, omdat iedereen iets wil zeggen, dan maak ik de afspraak: ‘Als ik mijn hand opsteek, dan wil ik het woord....’ daarna herhaal ik wat er gezegd is en vat het samen, en dat werkt goed. Weet je, niet elke bespreking is alleen maar verdrietig, er is vaak ook ruimte om met bescheiden humor alles in goede banen te leiden.

Zijn er valkuilen waarvoor jij de familie waarschuwt?

Sonja Koster:
Zeker wat betreft sprekers tijdens de plechtigheid. Stel dat van tevoren vast en laat niet iemand op het laatste moment nog het woord nemen. Je hebt er dan geen vat op, niet op de inhoud en niet op de tijd. Vraag aan de sprekers waar ze het over willen hebben, dan krijg je niet viermaal hetzelfde verhaal, dat doet de overledene geen eer.

En wat de as betreft na crematie: neem geen overhaaste beslissing. Als de as eenmaal uitgestrooid is kun je het niet meer terug te draaien. Denk er rustig over na.

Waar zou je nadrukkelijk aandacht voor willen vragen?

Sonja Koster, na enig nadenken:
Tot de uitvaartbranche zou ik willen zeggen: Laten we menselijk blijven, laten we ervoor zorgen dat we tijd willen en kunnen blijven besteden aan de nabestaanden. Bij de ene familie is een paar uur genoeg, bij de andere is het nodig om elke dag even contact te hebben. Zolang ik bij Meride de ruimte krijg om naar eigen inzicht de begeleiding te mogen doen naar de wensen en behoeften van de nabestaanden blijf ik dit werk nog heel lang doen.